জম্মু আৰু কাশ্মীৰ আক্ৰমণ সন্দৰ্ভত পাকিস্তানক ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ কঠোৰ প্ৰশ্ন, জবাবদিহিতা বিচাৰে

 

জম্মু আৰু কাশ্মীৰ আক্ৰমণ সন্দৰ্ভত পাকিস্তানক ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ কঠোৰ প্ৰশ্ন, জবাবদিহিতা বিচাৰে

নতুন দিল্লী, ৬ মে' ২০২৫ — জম্মু আৰু কাশ্মীৰত হোৱা শেহতীয়া সন্ত্রাসবাদী আক্ৰমণত ২৬ জন ভাৰতীয় নাগৰিক নিহত আৰু বহু লোক আহত হোৱাৰ পাছত ভাৰত-পাকিস্তানৰ মাজত পুনৰ উত্তেজনা বৃদ্ধি পাইছে আৰু এই ঘটনাই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিছে। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদে (UNSC) এই বিষয়ত দৃঢ় স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছে, পাকিস্তানৰ সন্দেহজনক ভূমিকা সন্দৰ্ভত কঠোৰ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰি সম্পূৰ্ণ জবাবদিহিতা বিচাৰিছে। এই ঘটনা দক্ষিণ এছিয়াৰ চলি থকা সংঘৰ্ষ সন্দৰ্ভত UNSC-ৰ অন্যতম প্ৰত্যক্ষ আৰু দৃঢ় হস্তক্ষেপ বুলি গণ্য কৰা হৈছে।

অঞ্চলটোক কঁপাই তোলা আক্ৰমণ

২২ এপ্ৰিল, ২০২৫ তাৰিখে দক্ষিণ কাশ্মীৰৰ পাহেলগাম অঞ্চলত সশস্ত্ৰ বন্দুকে স্বয়ংক্ৰিয় অস্ত্ৰ আৰু গ্ৰেনেডৰে সজ্জিত হৈ একেলগে হিন্দু তীৰ্থযাত্রী আৰু পৰ্যটকসকলৰ ওপৰত আক্ৰমণ চলায়। আক্ৰমণকাৰীসকল ভাৰতীয় সেনাৰ ইউনিফর্ম পিন্ধি আছিল আৰু বনাঞ্চলৰ ফাললৈ পলায়ন কৰে। এই আক্ৰমণত ২৬ জন নিৰীহ নাগৰিক নিহত হয় আৰু ১৭ জনতকৈ অধিক লোক গুৰুতৰভাৱে আহত হয়।

এই ঘটনাই সমগ্ৰ ভাৰতত ব্যাপক ক্ষোভ আৰু বিষাদৰ সৃষ্টি কৰে। সকলো ৰাজনৈতিক দলৰ নেতাসকলে একেলগে এই আক্ৰমণৰ তীব্ৰ নিন্দা কৰে আৰু চৰকাৰে দ্ৰুত আৰু কঠোৰ ব্যৱস্থা ল’ব বুলি প্রতিশ্রুতি দিয়ে।

ৰাষ্ট্ৰসংঘত ভাৰতৰ দৃঢ় জবাব

ভাৰতীয় স্থায়ী প্ৰতিনিধি পাৰ্বথনেনি হৰিষে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ এক তৎকালীন বৈঠকত পাকিস্তানৰ পৰা কাৰ্যন্বয় কৰা সন্ত্রাসবাদী সংগঠনসমূহে এই আক্ৰমণ পৰিকল্পনা কৰিছিল বুলি তথ্য প্ৰমাণ সহ উপস্থাপন কৰে।

তেওঁ কয়, "এই আক্ৰমণ কেবল এটি পৃথক ঘটনা নহয়; ই পাকিস্তানৰ দ্বাৰা আশ্ৰয় প্ৰদান কৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে নিষিদ্ধ সন্ত্রাসবাদী সংগঠনসমূহৰ দ্বাৰা সংগঠিত সীমান্ত পাৰ হোৱা সন্ত্রাসৰ অংশ।" তেওঁ ২০০৮ চনৰ মুম্বাই আক্ৰমণ আৰু ২০১৯ চনৰ পুলৱামা আক্ৰমণৰ উদাহৰণ দি কয় যে পাকিস্তানে আগেয়ে এই ধৰণৰ অপৰাধত অংশ গ্ৰহণ কৰিছে।

পাকিস্তানৰ অস্বীকাৰ, কাশ্মীৰৰ বিবাদৰ ওপৰত জোৰ

পাকিস্তানৰ উপ-প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু বিদেশ মন্ত্ৰী মোহাম্মদ ইসহাক ডাৰে ভাৰতৰ অভিযোগ খণ্ডন কৰে আৰু ইয়াক "ভিত্তিহীন আৰু ৰাজনৈতিকভাৱে প্ৰেৰিত" বুলি অভিহিত কৰে। তেওঁ কয় যে পাকিস্তান কেৱল কুটনৈতিক আৰু শান্তিপূৰ্ণ সমাধানৰ বাবে প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।

তেওঁ কয়, "কাশ্মীৰত হোৱা অশান্তিৰ মূল কাৰণ হৈছে কাশ্মীৰবাসীৰ আত্ম-নিয়ন্ত্ৰণৰ অধিকাৰ অস্বীকাৰ কৰা।" তেওঁ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গোটসমূহক কাশ্মীৰত ভাৰতৰ কথিত মানৱাধিকাৰ লঙ্ঘন সন্দৰ্ভত হস্তক্ষেপৰ আহ্বান জনায়।

তথাপি, পাকিস্তানে সন্ত্রাসবাদৰ বিৰুদ্ধে লোৱা ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে UNSC-ৰ সদস্যসকলৰ প্ৰশ্নৰ সন্তোষজনক উত্তৰ দিব পৰা নাছিল।

UNSC-ৰ দৃঢ় ভাষা: জবাবদিহিতাৰ আহ্বান

কূটনৈতিক সূত্ৰ অনুসৰি, এই UNSC বৈঠক আগৰ বৈঠকসমূহৰ পৰা যথেষ্ট ভিন্ন। একাধিক সদস্য ৰাষ্ট্ৰে পাকিস্তানৰ ভিতৰত চলি থকা সন্ত্রাসবাদী সংগঠনসমূহৰ ওপৰত উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰে।

যুক্তৰাষ্ট্ৰ, ফ্ৰান্স, আৰু যুক্তরাজ্যই ভাৰতৰ দাবিক সমৰ্থন কৰি এক নিৰপেক্ষ আন্তর্জাতিক অনুসন্ধানৰ আহ্বান জনায় আৰু পাকিস্তানক দোষীক বিচাৰ আগত ল’বলৈ কয়। ৰাছিয়াইও ভাৰতৰ চিন্তাক গম্ভীৰ বুলি গণ্য কৰে আৰু এই আক্ৰমণৰ তীব্ৰ নিন্দা কৰে।

চীন, পাকিস্তানৰ ঘনিষ্ঠ মিত্র, সদায় সংযত অৱস্থানত থাকিলেও, এইবাৰ UNSC-ৰ যৌথ বিবৃতিৰ বাধা নহয়, যিটো পৰ্যবেক্ষকসকলে এক ইতিবাচক সংকেত বুলি অভিহিত কৰিছে।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিক্ৰিয়া

UN-ৰ বাহিৰতো বহু দেশৰ নেতা আৰু সংগঠনে ভাৰতৰ সৈতে সংহতি প্ৰকাশ কৰিছে। যুক্তৰাষ্ট্ৰ, অষ্ট্ৰেলিয়া, ইউৰোপীয় ইউনিয়ন আদি দেশৰ নেতাসকলে এই আক্ৰমণৰ তীব্ৰ নিন্দা কৰে আৰু সন্ত্রাসৰ বিৰুদ্ধে একত্ৰিত অভিযানৰ আহ্বান জনায়।

মানৱাধিকাৰ সংস্থা আৰু নীতি গবেষণা গোটসমূহে পাকিস্তানৰ ওপৰত UN ৰ পৰিপূৰ্ণ সন্ত্রাসবাদবিৰোধী দায়বদ্ধতা পূৰণৰ বাবে চাপ বৃদ্ধি কৰাৰ আহ্বান জনাইছে।

কূটনৈতিক সংকট আৰু অঞ্চলীয় উত্তেজনা

এই আক্ৰমণৰ পাছতেই দুয়ো দেশৰ মাজত কূটনৈতিক সম্পৰ্ক তীব্ৰভাৱে ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে। ভাৰতে পাকিস্তানৰ একাধিক কূটনীতিকক বহিষ্কাৰ কৰে আৰু পাকিস্তানে নিজৰ কূটনৈতিক উপস্থিতি হ্ৰাস কৰে।

উভয় পক্ষই LOC-ৰ সৈতে বাহিনী বৃদ্ধিৰ লগতে সীমান্তত গুলীচালনাৰ ঘটনা বৃদ্ধি পোৱা বুলি খবৰ পোৱা গৈছে।

ভাৰতে ইণ্ডাছ জলচুক্তিৰ কিছুমান ধাৰা স্থগিত কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে, যিটো এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কূটনৈতিক সংকেত হিচাপে দেখা হৈছে।

ভাৰতৰ আভ্যন্তৰীণ ব্যৱস্থা

আক্ৰমণৰ পিছত ভাৰতীয় চৰকাৰে কাশ্মীৰত ব্যাপক অনুসন্ধান অভিযান আৰম্ভ কৰিছে। ২০০ৰো অধিক সন্দেহজনক লোকক আটক কৰা হৈছে আৰু সুৰক্ষা ব্যৱস্থা কঠোৰ কৰা হৈছে। পৰ্যটক আৰু তীৰ্থ ক্ষেত্ৰসমূহত সুৰক্ষা ব্যৱস্থা বাঢ়ি দিয়া হৈছে।

চৰকাৰে এক ৰাষ্ট্ৰীয় সন্ত্রাসবিৰোধী ন্যায়ালয় স্থাপন আৰু দক্ষিণ এছিয়াৰ দেশসমূহক লৈ গঠিত এক অঞ্চলীয় সন্ত্রাসবিৰোধী জোট গঠনৰ পৰিকল্পনা কৰিছে।

পাকিস্তানৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ছবিৰ অৱনতি

বিশ্লেষকসকলে কয়, পাকিস্তানে যদি সময়মতে জবাবদিহি নকৰে, তেন্তে ইয়াৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ছবি ক্ষতিগ্ৰস্ত হ’ব। পুঁজি গতি নিৰীক্ষণ সংস্থা FATF-এ পাকিস্তানৰ ওপৰত পুনৰ নিৰীক্ষণ আৰম্ভ কৰিব পাৰে।

কিছুমান ৰাষ্ট্ৰই পাকিস্তানৰ ওপৰত আৰ্থিক নিষেধাজ্ঞা আৰু সামৰিক সহায় বন্ধৰ আহ্বান জনাইছে।

আগতীয়াকৈ সম্ভাৱনা: বাৰ্তালাপ নে ৰুদ্ধাবস্থা?

তীব্ৰ উত্তেজনাৰ মাজতো কিছুমান দেশ আৰু সংগঠনে দুই ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত গোপন ব‍্যাক-চেনেল আলোচনাৰ পথ খুলাৰ প্ৰচেষ্টা কৰিছে। ইৰান, তুৰ্কী আৰু সংযুক্ত আৰব আমিৰাতে মধ্যস্থতাৰ প্ৰস্তাব দিছে।

UN-এ এক তথ্য অনুসন্ধান মিছন প্ৰেৰণৰ প্ৰস্তাব দিছে যদিও ভাৰতই ইয়াক নিজৰ অভ্যন্তৰীণ সুৰক্ষা হিচাপে গণ্য কৰি ঐক্যমত নহয়।

ভাৰতৰ দাবী, যেতিয়ালৈকে পাকিস্তানে প্ৰকৃতভাৱে সন্ত্রাসবাদৰ বিৰুদ্ধে দৃশ্যমান পদক্ষেপ নলয়, তেতিয়ালৈকে কোনো বাৰ্তালাপ সম্ভৱ নহয়।

উপসংহাৰ

জম্মু আৰু কাশ্মীৰত হোৱা এই আক্ৰমণ কেৱল দুয়ো ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰা নাই, বরঞ্চ ই বিশ্বব্যাপী সীমান্ত পাৰ হোৱা সন্ত্রাসবাদৰ ইস্যুকেই আগবঢ়াইছে। UNSC-ৰ দৃঢ় ভাষা আৰু পাকিস্তানৰ প্ৰতি কঠোৰ প্ৰশ্নই স্পষ্টভাৱে নতুন ধৰণৰ আঞ্চলিক পৰিস্থিতিৰ সূচনা কৰিছে।

বিশ্বই এতিয়া পাকিস্তানৰ ওপৰত দৃষ্টি ৰাখিছে — ই সঁচাকৈ সন্ত্রাসবাদৰ বিৰুদ্ধে কাৰ্যকৰী পদক্ষেপ লয় নে নাই। ভাৰতৰ বাবে এই ঘটনা দেশৰ নাগৰিকসকলৰ নিৰাপত্তা নিশ্চিত কৰিবলৈ আনুষ্ঠানিক আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰিসৰত অধিক সক্ৰিয় ভূমিকা লোৱাৰ এক আহ্বান ৰূপে পৰিগণিত হৈছে।

আগলৈ কি ঘটিব — সেইটোৱেই আগন্তুক দশকত দক্ষিণ এছিয়াৰ ভূ-ৰাজনীতি সংজ্ঞায়িত কৰিব।